Momenteel zijn er geen diensten. We kijken uit naar de dag dat dit wel weer mogelijk is. Wel kunt u de hier de nieuwjaarsoverdenking lezen.
Aan het begin van iets staan kan heel spannend zijn. Leuk spannend maar ook nerveus makend. Met nog een royale 355 dagen te gaan in 2021, hebben wij nog heel wat voor de boeg. Mijn opoe zou daar nu aan toe hebben gevoegd: ‘Als God mij gezond laat’ of ‘Als God het wil’, Deo Volente. Zelf zeg ik dat al minder en minder maar nog altijd denk ik het wel. Deo Volente, denk of zeg je dat weleens? En het gevoel dat je een voorschotje neemt als je dat niet doet. Je verjaardag eerder vieren dan op de dag zelf, later mag of mocht wel. Aan het begin van iets staan, je eerste schooldag, lang geleden, de dag dat je trouwde – ook lang geleden – je eerste werkdag – je laatste werkdag. ‘Niemand is niet bang’ las ik ergens en ik denk dat dat waar is. Allemaal zijn we wel in enige mate bang maar allemaal verpakken we dat in een ander papiertje. Lees meer...
In het verhaal van deze zondag reizen magiërs naar Jeruzalem en kloppen aan bij koning Herodes. Zij hebben een ster zien opgaan. Astronomen hebben in het verleden hun best gedaan om die ster te achterhalen maar tot op heden zonder succes. In bijbelteksten begeleiden natuurverschijnselen dikwijls Gods aanwezigheid. Zo bezien kan die ster worden opgevat als een hemelse wegwijzer. Anno nu kom ik die ervaring nog weleens tegen rond een uitvaart. De plotselinge regen, de verrassende zonnestraal, de alles omringende mist, de bittere kou. Verschijnselen die worden verbonden met boven en beneden en vervolgens nog jarenlang worden herinnerd. De magiërs vragen Herodes naar de pasgeboren koning. Herodes schrikt en niet zo’n klein beetje ook. Hij voelt de poten onder zijn koninklijke troon wankelen. Bedenk wel, Herodes stond bekend als een wrede koning, die drie van zijn eigen zonen liet ombrengen. Een koningskind is voor hem een bedreiging van de ergste soort. Zijn angst verpakt hij in wreedheid en tegenover zijn hooggeplaatste bezoek in vriendelijke welwillendheid maar die vriendelijke welwillendheid is vals. Het kan bijna niet anders of Herodes is een man vol angst en wat hem bedreigt of meent te bedreigen ruimt hij bij voorkeur genadeloos uit de weg. Die angst van Herodes, verpakt in valsheid en wreedheid, kun je verwerpelijk vinden. Ik vermoed dat Herodes niet de moed had om zijn eigen angst onder ogen te komen.
Toen en ook nu worden veel van dat soort emoties afgedaan als dom en onberedeneerd. Misschien dat daarom wreedheid minder schaamte oproept dan angst? De Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum schrijft: Veel van onze emoties zijn intelligent. Angst en boosheid vertellen ons een verhaal over onszelf en kunnen ons helpen onszelf te ontwikkelen. Angst wordt ook wel een ken-kracht genoemd. Met het leren kennen van je angsten, leer je jezelf beter kennen. Angst doet je weten wat er toe doet, je gezondheid, het dak boven je hoofd, je kinderen. Herodes toont zich uiterst geïnteresseerd en behulpzaam maar dan gebeurt er iets dat ook ons niet onbekend is. Hij duikt met de heren in een achterkamertje en met de woorden: ‘Stel een nauwkeurig onderzoek in’, laat hij hen vertrekken. Komt het je bekend voor? Angst, kramp, achterkamertjes, informatie verzamelen, nog meer informatie verzamelen. Enkel in de politiek? Dacht het niet.
Welgemoed gaan de magiërs op weg naar dit pasgeboren koningskind en met Herodes’ verzoek om hem te informeren, zodat ook hij het kind eer kan bewijzen. Later, in een droom worden ze gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te keren. Types als Herodes zijn ons ook nu niet onbekend maar die magiërs …? Onze wereld kent geen aanbiddende magiërs of ons de weg wijzende sterren. Er is niet of nauwelijks ruimte voor engelen, al dan niet in een droom. Koning Herodes daarentegen past uitstekend in de wereld zoals wij die kennen. Magiërs, sterren, engelen en dromen zijn van een ander werkelijkheidsniveau. Het is het niveau waar wij onze angst onder ogen zouden kunnen zien, vertalen in wat er voor ons toe doet. Ook in ons leven zijn hemelse richtingaanwijzers maar 20 eeuwen later vallen ons de ANWB-borden veel beter op. Het vergt oefening en lef om hemelse richtingaanwijzers op te merken. Het is veel gemakkelijker om een tot de tanden gewapende Herodes te zijn, verpakt als wolf in schaapskleren. Herodes kan niet knielen, kan niet aanbidden, kan niet naar buiten treden. Hij is gevangen in zijn paleis, in zijn koningschap. Op onze eigen vierkante meter zijn wij allemaal koningen. Gelukkig niet allemaal Herodessen maar kom niet aan …………….. , dan kom je aan mij.
De magiërs keren niet terug naar Jeruzalem en Herodes’ angst neemt enkel maar toe. Deze wordt zelfs zo groot dat hij alle jongetjes van twee jaar en jonger laat ombrengen. Dat is pas later, als hij doorheeft misleid te zijn door de magiërs. Terug naar de magiërs op weg naar Bethlehem. Het is een wonderlijk kraambezoek met opmerkelijke geschenken. Goud, wierook en mirre. Geschenken die symbool staan voor het leven van dit pasgeboren kind. Goud voor zijn koningschap, wierook voor het kind van God en de mirre …… De mirre staat symbool voor de balsem waarmee hij na zijn sterven zal worden gebalsemd. Maar de mirre verwijst niet enkel naar de dood maar juist ook naar het leven, het volle leven. Vrij vertaald is mirre een soort van parfum en geeft geur aan het leven, liefde, volheid, overvloed en geluk. Ook in ons leven spelen geschenken, al dan niet symbolisch een rol. Zelf moest ik denken aan mijn trouwring.
Wat zal dit jaar ons brengen? Welke geschenken komen naar ons toe? Welke hemelse wegwijzers zullen wij aantreffen op onze weg? Zullen we ze opmerken? De sterren, de dromen, de wonderlijk uitgedoste engelen? Er wacht ons – kerkelijk gezien – hoe dan ook een bijzonder jaar. Dat we de emoties die dit jaar vergezellen durven vertrouwen, ruimte durven geven en aandacht hebben voor het verhaal dat zij ons vertellen.
Amen.